5G staat voor de vijfde generatie mobiele telecommunicatienetwerken. De technologie is de opvolger van 4G en gaat ook om het draadloos verzenden en ontvangen van data via radiogolven
5G staat voor de vijfde generatie mobiele telecommunicatienetwerken. De technologie is de opvolger van 4G, de vierde generatie mobiele telecommunicatienetwerken.
Bij zowel 4G als 5G gaat het om het draadloos verzenden en ontvangen van gegevens via radiogolven. Alleen doet 5G dat veel efficiënter door de straling nauwkeuriger uit te rekenen, zodat die in de richting van de gewenste gebruiker gestuurd wordt. Bovendien kunnen dankzij 5G de mogelijkheden van de bestaande netwerken flink uitgebreid worden.
De eerste generatie van mobiele netwerken toegankelijk voor het grote publiek (2G) ontstond in de jaren ‘90. Ongeveer elke 10 jaar wordt een nieuwe generatie met verbeterde prestaties gelanceerd. Je kan een nieuwe generatie dus zien als een update van de vorige. Die updates zijn nodig om nieuwe toepassingen en diensten te kunnen ontwikkelen en implementeren. Zo gingen we van spraak (2G) naar data (3G) naar video (4G).
Elke nieuwe generatie omvat onder andere de volgende verbeteringen:
5G verschilt eigenlijk niet van de 4G-technologie: in beide gevallen gaat het om het draadloos verzenden en ontvangen van data via radiogolven. 5G maakt meer capaciteit mogelijk omdat deze technologie enerzijds efficiënter werkt, en anderzijds gebruik maakt van nieuwe radiofrequentiebanden.
In een eerste fase zijn dit banden op 700 MHz en 3600 MHz. Doordat een groot aantal bijkomende frequenties wordt gebruikt in de nieuwe radiofrequentiebanden, kunnen er meer data worden verstuurd. 5G zal die signalen gerichter en efficiënter verzenden, dankzij specifieke, zogenaamde 'slimme', antennes die de stralen vooral in de richting van de gewenste gebruiker bundelen. De huidige antennes werken als schijnwerpers: ze verlichten een groot gebied, maar verspillen daarbij veel signalen.
Daarnaast werkt 5G met een lagere latentie of vertraging in de communicatie tussen zender en ontvanger. Dit houdt in dat twee toestellen sneller gegevens naar elkaar sturen. Bij 5G duurt dit amper 1 milliseconde, terwijl het bij het 4G-netwerk 50 milliseconden in beslag neemt.
Een bijkomend voordeel is de mogelijkheid om meer apparaten binnen hetzelfde geografische gebied te gebruiken: 4G ondersteunt ongeveer 4000 apparaten per vierkante kilometer, terwijl 5G er ongeveer een miljoen ondersteunt.
5G maakt ook gebruik van ’massive MIMO’, wat staat voor ‘multiple input and multiple output’. Die technologie past meerdere gerichte bundels toe om gebruikers te traceren en te volgen. Hierdoor verbetert de dekking, snelheid en capaciteit van het internet.
5G mag dan wel verder bouwen op de 4G-technologie, maar welke concrete verandering biedt de nieuwe ontwikkeling? Een overzicht:
In eerste instantie zal 5G de bestaande 4G-netwerken versterken. Dit is nodig om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar datavolume van smartphonegebruikers. Maar daar blijft het niet bij.
Dankzij 5G-technologie kunnen machine-to-machine (M2M) communicatie en het internet der dingen (IoT of Internet of Things) zich verder ontwikkelen. En dat opent waardevolle perspectieven:
Voor het milieu:
In slimme steden:
Voor ondernemingen:
Steeds meer steden worden ‘slimme’ steden als antwoord op uitdagingen waar de wereld vandaag voor staat. Slimme steden creëren opportuniteiten voor verschillende sectoren en bedrijven: van telecomoperatoren tot financiële instellingen, softwareontwikkelaars, vervoersmaatschappijen en meer. In deze studie worden enkele van deze opportuniteiten onder de loep genomen.
Europa zet volop in op innovatie en digitale transformatie, domeinen waarin 5G een grote rol speelt.
In 2016 heeft de Europese Commissie het 5G Actieplan voor Europa aangenomen om te zorgen voor een snelle uitrol van 5G-infrastructuur in heel Europa. Het doel was om uiterlijk eind 2020 te beginnen met de lancering van 5G-diensten in alle EU-lidstaten. Daarna volgt een snelle opbouw om tegen 2025 te zorgen voor ononderbroken 5G-dekking in stedelijke gebieden en langs de belangrijkste transportwegen.
De doelstellingen:
Het Europees Wetboek voor elektronische communicatie, dat België mee goedkeurde, legde aan de lidstaten een concrete kalender op voor de invoering van 5G.
De website 5gobservatory.eu is een initiatief van de Europese Commissie. Deze website houdt monitort de evolutie van de 5G-markt en beoordeelt de voortgang in de richting van EU-beleidsdoelstellingen. Het geeft informatie over de 5G-dekking in de diverse Lidstaten, de toekenning van de gebruiksrechten voor het 5G-spectrum, overheidsinitiatieven om de groei van 5G te stimuleren enz. Dit Europees 5G-waarnemingscentrum geeft een beeld van de ontwikkeling van 5G binnen de EU maar belicht ook internationale markten zoals de VS, Japan, China en Zuid-Korea. Elk kwartaal wordt een gedetailleerd rapport van de recente ontwikkelingen opgesteld.
5G kan al sinds eind 2020 gebruikt worden in België. In de loop van 2020 activeerden de Belgische operatoren reeds 5G op het spectrum waarvoor destijds voorlopige gebruiksrechten verleend werden, evenals op basis van hun toenmalige 3G-vergunning op de 2100 MHz-band.
In 2022 werden de 5G-pionierbanden op 700 MHz en 3600 MHz geveild voor een periode van 20 jaar. Momenteel bieden Proximus, Orange en Telenet en volop 5G-diensten aan op hun eigen netwerk.
DIGI startte met een aanbod van commerciële diensten in december 2024. In afwachting van de uitbouw van een eigen 5G-netwerk, biedt DIGI 4G aan via het Proximus-netwerk.
De MVNO’s (“mobile virtual network operators”, zij beschikken niet over een eigen draadloze netwerkinfrastructuur maar gebruiken het netwerk van een mobiele netwerkoperator om mobiele communicatiediensten aan te bieden) volgen uiteraard de evolutie naar 5G.
Net zoals 3G en 4G werkt 5G via radiogolven, en radiogolven zijn elektromagnetische stralingen. Die stralingen brengen energie over op mens en dier. Een deel van die energie, en dus ook warmte wordt opgenomen door het lichaam.
De radiofrequenties van 5G - tussen 700 MHz en 3800 MHz - zijn vergelijkbaar met de frequenties die de huidige draadloze communicatienetwerken gebruiken, namelijk tussen 800 MHz en 2700 MHz.
De normen die België hanteert rond de intensiteit van blootstelling aan radiofrequenties zijn erg strikt en zelfs strenger dan de internationale norm. Het doel is om een hoog niveau van bescherming te garanderen zodat er geen gevaar is voor de gezondheid.
Zijn 5G-stralingen dan niet schadelijk? De elektromagnetische stralen die worden uitgezonden om te bellen en surfen zijn laagfrequente stralen. Die hebben niet voldoende energie om het DNA van cellen te beschadigen (in tegenstelling tot blootstelling aan UV-of ultraviolet licht van de zon bijvoorbeeld). Als hun intensiteit echter hoog genoeg is, is het mogelijk om verhitting van weefsels te veroorzaken die de mogelijkheid heeft om temperatuur afhankelijke effecten te veroorzaken. Om dit te vermijden zijn er echter blootstellingslimieten vastgesteld om ons tegen deze thermische effecten te beschermen.
Gezondheid
Hoe gezond is 5G? Blootstellingslimieten en stralingsnormen beperken de impact op onze gezondheid. Om te begrijpen wat dat precies is, duiken we in de wereld van de elektromagnetische straling.
Historiek & vandaag
De regelgeving rond 5G wordt vastgelegd op vier niveau's, elk met hun eigen bevoegdheden. 5G werd goedgekeurd op Europees en Belgisch niveau. De uitrol in België volgt een democratisch proces dat gestart werd in 2018.
Ecologische voetafdruk
De groeiende aandacht voor de klimaatverandering heeft geleid tot een bewuster omgaan met de consumptie van energie en CO2-uitstoot. Nieuwe digitale toepassingen die dankzij 5G mogelijk worden spelen een belangrijke rol op de weg naar klimaatneutraliteit.
