Publicatie Impact van de elektromagnetische velden van mobiele telefoons op DNA-schade veroorzaakt door beroepsmatige blootstelling: resultaten van ex-vivo-experimenten op perifere mononucleaire bloedcellen van verschillende demografische groepen

De cellen die de onderzoekers onderzocht hebben, zijn witte bloedcellen (WB) (lymfocyten en monocyten) die genomen zijn in het bloed van drie groepen van vrijwilligers: jongeren met een zogenaamde “normale” BMI (J), jongeren met obesitas (JO), en ouderen met een zogenaamde “normale” BMI (A).

De criteria voor het opnemen van de vrijwilligers in de studie waren goed gedefinieerd: in goede gezondheid verkeren, een gemengd dieet hebben, enz. De onderzoekers hebben drie soorten van blootstelling van de cellen afkomstig van de drie groepen van personen (J, JO, A) vergeleken:

• Blootstelling type 1: De WB van de drie groepen zijn enkel blootgesteld aan RF-EMV.
• Blootstelling type 2: De WB zijn blootgesteld aan RF-EMV en vervolgens aan chemische stoffen (één experiment per chemische stof).
• Blootstelling type 3: De WB zijn tegelijk blootgesteld aan RF-EMV en aan chemische stoffen (één experiment per chemische stof).

De onderzoekers hebben die experimenten herhaald op drie niveaus van blootstelling aan RF-EMV (0,25; 0,5; 1 W/kg). De blootstelling aan de RF-EMV duurde telkens 16 uur.

De vergelijkingen zijn ook gemaakt met WB van de drie groepen die noch aan de RF-EMV, noch aan de chemische stoffen blootgesteld zijn; dit is de controlegroep. Deze groep is belangrijk om zich ervan te vergewissen dat de experimentvoorwaarden, zonder blootstellingen, niet kunnen leiden tot schade of dat schade niet spontaan wordt veroorzaakt.

De resultaten die de onderzoekers hebben vastgesteld, hebben geen verschil aangetoond in de DNA-schade van de cellen van de drie groepen in de controlegroep. Er is evenwel een statistisch significante toename van de DNA-schade in de A-groep waargenomen voor het hoogste niveau van blootstelling aan RF-EMV (1,0 W/kg). Daartegenover staat dat er een statistisch significante gematigde vermindering van de DNA-schade is waargenomen bij de gelijktijdige blootstelling aan RF-EMV en aan een chemisch stof in de JO-groep op het hoogste niveau van blootstelling aan RF-EMV (1,0 W/kg). De onderzoekers concluderen dus dat de RF-EMV DNA-schade van de WB veroorzaken bij ouderen, maar dat ze de nadelige effecten van de chemische stoffenop het DNA niet verhogen.

Deze studie voldoet aan het merendeel van de kwaliteitscriteria zoals het blind uitvoeren van de experimenten en analyses, alsook het gebruik van controlevoorwaarden, d.w.z. vergelijkbaar aan de blootstellingsvoorwaarden maar zonder blootstelling. Blind betekent dat de onderzoeker niet weet welke cellen al dan niet zijn blootgesteld, zodat vermeden wordt dat de resultaten, zelfs onopzettelijk, worden beïnvloed. Niettemin moeten enkele beperkingen worden vermeld: (1) de onderzoekers hebben hun experimenten uitgevoerd op groepen van cellen die afkomstig zijn van een klein aantal personen, bijvoorbeeld slechts 6 mannen en 6 vrouwen in de A-groep; (2) de resultaten van één onderzoek maken het niet mogelijk om conclusies te trekken (temeer over kleine aantallen), maar enkel om hypotheses op te stellen om die resultaten potentieel te bevestigen.

Bijgevolg kunnen we, enkel in het licht van deze studie die in het laboratorium is verricht, geen conclusies trekken over eventuele effecten van RF-EMV op DNA-schade van WB.