Publicatie Genotoxische effecten van elektromagnetische straling van mobiele telefoons

EMV met inbegrip van radiofrequente golven (RF) en extreem laagfrequente straling (ELF) hebben grote belangstelling gewekt omdat bepaalde publicaties beweren dat blootstelling eraan op korte termijn mogelijk hoofdpijn, vermoeidheid, oorsuizingen, concentratieproblemen, depressie, geheugenverlies, huidirritatie, slaapstoornissen, misselijkheid, cardiovasculaire effecten, pijn op de borst, immuniteit en hormonale stoornissen bij de mens veroorzaakt, terwijl blootstelling aan EMV op lange termijn zou kunnen leiden tot de ontwikkeling van kanker.

Het belangrijkste doel van dit overzichtsartikel is om de mogelijke mutagene en genotoxische effecten (waardoor respectievelijk het erfelijk materiaal wordt veranderd of beschadigd) van EMV bij mensen en zoogdieren voor te stellen. De auteurs gebruikten daarvoor informatie die ze inzamelden via diverse internet zoekmachines. Ze stellen immers dat talrijke onderzoeken hebben uitgewezen dat blootstelling in het bereik van 0-300 GHz EMV onschadelijk is, omdat blootstelling eraan niet resulteerde in een toename van micronuclei (dit zijn kleine celkernen die ontstaan naast de hoofdkern van cellen door fouten in de celdeling) en chromosoomafwijkingen.

Nog volgens de auteurs hebben diverse andere onderzoeken aangetoond dat blootstelling aan EMV genotoxisch en mutageen is bij verschillende testen in vitro en in vivo. In sommige studies wordt beweerd dat de blootstelling aan EMV ook de vorming van reactieve zuurstofcomponenten zou opwekken en de genen die betrokken zijn bij andere cellulaire processen zou beïnvloeden. Hoewel sommige studies inderdaad schade hebben gedetecteerd als gevolg van blootstelling aan elektromagnetische velden, moet hier heel voorzichtig mee om gesprongen worden. De studie van Jagetia maakt immers geen oordeel over de kwaliteit van de opgenomen studies. In het verleden is al gebleken dat, wanneer het aankomt op studies die DNA schade en EMV bestudeerden, minder (of in het grootste deel van de gevallen geen) schade gevonden werd naarmate meer kwaliteitscontrolemechanismen aanwezig waren in de studie (Vijayalaxmi en Prihoda, 2019 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30339042/ ). De WHO laat door verschillende experten systematische reviews met meta-analyse uitvoeren. Hierbij wordt onder meer gekeken naar de kwaliteit van de uitgevoerde studies om zo tot een conclusie te komen. Zowel wat betreft kanker (de meest waarschijnlijke uitkomst van DNA schade) als voor oxidatieve stress (door de aanwezigheid van reactieve zuurstofcomponenten) worden specifieke meta-analyses uitgevoerd. De resultaten hiervan worden in de loop van de volgende paar jaar verwacht en zullen meer uitsluitsel bieden over de waarde van deze onderzoeken.