Publicatie Elektromagnetische velden – vormen ze een cardiovasculair risico?

Ontdek alle publicaties

Publicatie - Gezondheid

Parizek, D., Visnovcova, N., Hamza, K. et al.

In deze studie onderzochten de auteurs de effecten van radiofrequente elektromagnetische velden (RF-EMV) (wifi, 4G) op de hartslagvariabiliteit (HRV of heart rate variability, de tijd tussen opeenvolgende hartslagen) bij gezonde vrijwilligers. Het ritme van een gezond hart is niet helemaal regelmatig. Het varieert afhankelijk van verschillende factoren, zoals lichaamsbeweging of lichamelijke en mentale stress. De HRV geeft informatie over de activiteit van het autonome zenuwstelsel (autonomic nervous system, ANS). Het ANS regelt de werking van de inwendige organen. Dit is een onvrijwillige controle, dat wil zeggen dat we die onder normale omstandigheden niet bewust controleren. Het is verdeeld in twee delen, het (ortho)sympathische zenuwstelsel en het parasympathische zenuwstelsel. De activering van het sympathische zenuwstelsel bereidt het organisme voor op actie. In reactie op stress zal het bijvoorbeeld leiden tot een versnelling van de hartslag. Omgekeerd, komt het activeren van het parasympathische zenuwstelsel overeen met een ontspanningsrespons.

De auteurs stelden een groep van dertig gezonde personen bloot aan RF-EMV ter hoogte van de borst. De blootstellingsperioden en controleperioden (niet blootgesteld) duurden elk 5 minuten. De studie werd als volgt uitgevoerd: een controleperiode, gevolgd door een periode van blootstelling aan 2400 MHz, vervolgens een controleperiode, een periode van blootstelling aan 2600 MHz en ten slotte een controleperiode. De HRV werd gemeten tijdens alle perioden (controle/blootstelling), alsook andere parameters zoals bloeddruk, gewicht, lengte, enz.

De auteurs merkten een variatie in hartslag op bij de gezonde proefpersonen die werden blootgesteld aan RF-EMV. Aan de hand van hun metingen vonden ze een toename in sympathische activiteit en een afname in parasympathische activiteit van het ANS.

De auteurs concluderen dat RF-EMV een nadelig effect heeft op het ANS en bijgevolg op de hartslagregulering. Volgens hen zou dit leiden tot een risico op problemen met het hart en de bloedvaten, zelfs bij gezonde proefpersonen.

Deze studie heeft aanzienlijke methodologische beperkingen. De experimenten werden immers slechts eenmaal voor elke deelnemer uitgevoerd. De parameters die in de studie werden gemeten, kunnen echter door vele factoren beïnvloed zijn, bijvoorbeeld stress, vermoeidheid, enz. Dit heeft de behaalde resultaten dus kunnen beïnvloeden. Bovendien vermelden de auteurs dat de locatie van de experimenten niet beschermd was tegen andere bronnen van EMV, waardoor we hun aanwezigheid en invloed op de metingen en daarmee de resultaten van de studie, niet kunnen uitsluiten. Bovendien werden de experimenten niet dubbelblind uitgevoerd, aangezien de deelnemers uitvoerig werden geïnformeerd over het verloop van de tests en de onderzoekers ook op de hoogte lijken te zijn geweest van de blootgestelde/niet-blootgestelde status in elke fase van de tests. Dit heeft opnieuw invloed kunnen hebben op de gemeten parameters met betrekking tot een bepaalde angst, bijvoorbeeld als gevolg van de blootstellingssituatie.

Gelet op de vele problemen in de gebruikte methode, kan op basis van de resultaten van deze studie niet worden geconcludeerd dat RF-EMV een nadelig effect heeft op de HRV. Verder onderzoek, met een betere methode, is nodig om de effecten van RF-EMV op de HRV te evalueren.