Blogpost Radiofrequenties en kinderen

Op basis van de conclusies getrokken uit actuele wetenschappelijke kennis over de 2G- tot 4G-frequenties, die dicht bij de lage frequenties van 5G liggen, kan niet besloten worden dat radiofrequenties een effect hebben op de gezondheid van kinderen wanneer de limieten van de ICNIRP nageleefd worden. Gegevens zijn echter relatief beperkt en de wetenschappelijke wereld pleit voor het voortzetten van rigoureuze studies van hoge kwaliteit, uitgevoerd met een onberispelijke ethiek.

In dat kader heeft Europa het programma Horizon Europe gelanceerd met inbegrip van de projectoproep over het thema “Exposure electromagnetic fields (EMF) and health”. Onderzoeken naar de gezondheidseffecten bij kinderen behoren tot de prioritaire doelstellingen. De eerste resultaten worden binnen de komende 3 jaar verwacht.

Er moet met meerdere elementen rekening gehouden worden:

• Ten eerste hebben relatief weinig studies zich specifiek gebogen over de mogelijke effecten op de gezondheid van kinderen. Als er bovendien verschillen uit sommige studies naar voren komen, bijvoorbeeld inzake het welzijn, is het niet duidelijk of het gaat om een rechtstreeks effect van de elektromagnetische velden die door mobiele toestellen worden uitgezonden, dan wel voortgebracht door gedragingen die gepaard gaan met het gebruik van deze toestellen.

• De lichaamsbouw van kinderen, dit wil zeggen hun kleinere omvang en lager gewicht, net als de eigenschappen van jong weefsel dat nog aan het groeien is (bijvoorbeeld in de hersenen) impliceren dat voor dezelfde externe straling, de hoeveelheid plaatselijk geabsorbeerde energie bij kinderen hoger kan zijn dan bij volwassenen.

• Er zijn talrijke en gevarieerde bronnen van blootstelling. Gegevens tonen aan dat het gebruik van technologieën sterk toeneemt, ook bij steeds jongere kinderen. Deze laatsten zullen dus langer blootgesteld worden dan de volwassenen van vandaag. Het is dus van essentieel belang dat er onderzoeken op lange termijn uitgevoerd worden.

De vraag rijst hoe de blootstelling aan elektromagnetische velden gaat evolueren met de invoering van 5G met het oog op het toenemende gebruik van radiofrequenties in buiten- en binnenomgevingen. Het is zaak de naleving van de blootstellingslimieten te waarborgen. Maar ons land plant de blootstelling op te volgen. Een voorbeeld hiervan is het onderzoeksproject STOEMP, waarbij 40 sensoren, die het elektrisch veld in het frequentiebereik meten, geïnstalleerd zullen worden in een testzone in de gemeenten Elsene en Etterbeek.

Wat de kinderen betreft, vermelden de aanbevelingen van de HGR het volgende:

“[…] Samenvattend meent de Raad dat tot nu toe niet gebleken is dat kinderen bijzondere risico’s lopen in samenhang met blootstelling van RF EMV (radiofrequentie elektromagnetische velden) van draadloze-communicatiesystemen. Maar gezien de nog steeds aanwezige kennislacunes en het ontbreken van inzicht in de mogelijke gevolgen van jarenlange blootstelling acht hij, in lijn met zijn eerdere adviezen, voorzichtigheid geboden.”

“Verder plaatst de Raad de relatie tussen draadloze communicatie en volksgezondheid in een breder perspectief. De sterke toename van het gebruik van het internet en onderlinge communicatie ’altijd en overal’ leidt tot andere sociale patronen en veranderd gedrag. Die ontwikkeling kan de volksgezondheid zowel positief als negatief beïnvloeden, maar het wetenschappelijk onderzoek daarnaar is nog beperkt. Speciale aandacht verdient de verschuiving van het gebruik naar steeds jongere leeftijden. De HGR beveelt aan dat onderzoek naar deze aspecten van draadloze-communicatietechnologieën wordt gestimuleerd.”

Op basis van de bijgewerkte resultaten blijven de aanbevelingen van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu behouden, zowel voor volwassenen als voor kinderen.

• Beperk uw beltijd

• Gebruik een oortje

• Stuur sms’en en berichten (bijvoorbeeld via applicaties als Signal, WhatsApp…) in plaats van te bellen

• Bel bij voorkeur op plaatsen met goede ontvangst

• Kies een gsm met een lagere stralingswaarde (SAT-waarde*)

• En voor de chauffeurs ... Gsm’en en rijden gaan niet samen!

We herinneren eraan dat het sinds 2014 in België verboden is gsm’s die aangepast zijn voor kinderen jonger dan 7 jaar, te verkopen. Hetzelfde geldt voor de reclame met betrekking tot het gebruik van een gsm gericht naar die leeftijdscategorie.

*De stralingswaarde, ook wel SAT-waarde (specifiek absorptietempo) genoemd, is de meeteenheid voor de energie die radiofrequente golven aan de gebruiker van een draadloos toestel (bijvoorbeeld gsm, tablet, smartwatch) afgeven als dit apparaat op vol vermogen werkt en dit onder de slechtste gebruiksomstandigheden.

• Anses (2016), Exposition aux radiofréquences et santé des enfants (Blootstelling aan radiofrequenties en gezondheid van kinderen - vrije vertaling). Advies van het Anses, collectief deskundigenverslag
• Hoge Gezondheidsraad (2014), Mobiele telefonie en gezondheid met speciale aandacht voor 4G
• Gezondheidsraad (2020), 5G en gezondheid
• Gezondheidsraad (2011), Invloed van radiofrequente telecommunicatiesignalen op kinderhersenen
• FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (2014), Mobiele telefoontoestellen en gezondheidsnormen, wetenschappelijke feiten en adviezen voor een redelijk gebruik